Copyricht © 2014 Stichting Buurthuis Lerop - made by JoZ -
Home Laatste nieuws Wie zijn wij? Onze leropperhof Hoe vindt u ons? Jaaragenda Fotopagina Ons mooie lerop Kruisen/kapellen Links Contact Privacy Policy
Kruisen en kapellen
In Sint Odiliënberg komt men verschillende wegkruisen en kapelletjes tegen, maar liefst 19 in aantal. Voor degene die hier meer over willen weten verwijzen we naar het jaarboek 1984 van de Heemkundevereniging Roerstreek. Hierin beschrijft Pierre Reumers al deze monumentjes waarvan hieronder ook gebruik gemaakt is. We hebben ons hier beperkt tot de wegkruisen en –kapelletjes in ons eigen Lerop.
Staan in de meeste dorpen minder dan 10 wegkruisen, in St.Odiliënberg vinden we 19 van deze monumentjes. Dit komt vooral door de diverse verspreide gehuchten en hoeven, die St.Odiliënberg rijk is. In al deze gehuchten, zoals Paarlo, Lerop, Reutje, Roskam, staan één of meer wegkruisen. Hoewel de meeste in de loop der jaren veranderd of vernieuwd zijn is het opvallend dat er zoveel oude wegkruisen in St.Odiliënberg staan. Van 6 wegkruisen is bekend dat minstens 140 jaren geleden op die plaats ook al een kruisbeeld stond. Zoals in iedere Limburgse plaats werd vroeger voor de Sacramentsprocessie bij diverse wegkruisen en - kapelletjes een rustaltaar opgericht. In St.Odiliënberg gebeurde dit bij het kapelletje op de Hoofdstraat, vervolgens bij het Zantiskruis, vandaar trok men via het kruis aan de Veestraat weer terug naar de kerk. Tot ongeveer 1923 werd ook nog een rustaltaar opgericht bij een kruisbeeld op het huidige Raadhuisplein, wat later plaats heeft moeten maken voor een H.Hartbeeld
MARIABEELD VAN JONGENHOF  Als u over de nieuwe A73 Lerop binnen komt ligt, langs de Roer op de grens tussen Roermond en St.Odiliënberg, de grote hoeve "Jongenhof". Boven in de toegangspoort van de hoeve staat in een nis een Mariabeeld. Het werd in 1953 door de fam.Timmermans, de bewoners van Jongenhof, geplaatst. Zij herdachten hiermee dat de Fam.Timmermans dat jaar de hoeve één eeuw beheerde. Het houten beeld was beschikbaar gesteld door Jhr. Michiels van Kessenich, de toenmalige burgemeester van Maastricht en eigenaar van "Jongenhof". Het beeld bleek echter niet bestand tegen de weersinvloeden en werd in 1973 vervangen door het huidige stenen beeld, dat werd vervaardigd op de kunstacademie van Maastricht. Voor de geschiedenis van "Jongenhof", waarvan de oudste bekende gegevens stammen uit 1326, verwijzen we naar het artikel over edele woonhuizen in de Roerstreek in het HVR-Jaarboek no.7  
STENEN WEGKRUIS IN LEROP  Midden in Lerop bij pand no 9A staat dit grote stenen wegkruis. Volgens een oude kaart uit 1742 - van de Domeingoederen van de koning van Pruisen, stond toen reeds hier een wegkruis en naar alle waarschijnlijkheid zal dit dan ook een van de oudste wegkruisen van St.Odiliënberg zijn. En zoals het met vele wegkruisen is vergaan zal dit kruis in Lerop wel tijdens de bezetting van de Franse troepen rond 1800 zijn verdwenen. Met sokkel is het bijna 3 m hoog, het bronzen corpus is 60 cm groot. Op de sokkel is het stichtingsjaar en een kleine tekst aangebracht nl.                                    1917              “Heer geef vrede aan de wereld" Voordat dit kruis in 1917 werd geplaatst stond hier een houten kruisbeeld dat dateert van 1909. Dit kruisbeeld was door Wulm Janissen en de broers Wiro, Duur en Drikus Moors na een bedevaart uit Kevelaer meegebracht. Zo'n bedevaart werd in die tijd natuurlijk te voet gehouden; het kruis heeft men dan ook de hele weg naar Lerop gedragen.
Vrij gauw na het plaatsen van dit houten kruis ontstond er schijnbaar onenigheid onder de Leropper bevolking, want sommigen wilden een groter kruisbeeld of een kapel. Een verzoek om een kapel te mogen bouwen werd door bisschop Schrijnen afgewezen, zodat besloten werd tot het plaatsen van het nu nog staande stenen kruis. Door de steenhouwer Stienon te Roermond werd het kruis in opdracht van de familie Timmermans en Jeurissen vervaardigd. De grond werd beschikbaar gesteld door de fam. Hilkens. Het oude houten kruisbeeld werd enkele honderden meters zuidelijker langs een landweg geplaatst, waar het tot zijn restauratie in 1981 is blijven staan. In 2010 werd het geheel opgeknapt door "Put-Lerop" en voorzien van een zonnepaneeltje dat zorgt voor de verlichting.
KRUISBEELD IN HET LEROPPERVELD Langs de veldweg, die begint bij het stenen kruisbeeld aan de Leropperweg, staat een paar honderd meter zuidelijker een veldkruis. Het nieuwe, 2.7 m hoge, houten kruis werd op 11 september 1982 door Pastoor Debets ingezegend. Boven het bronzen corpus is een metalen overkapping aangebracht; nog hoger is een bronzen plaat met de letters “I.N.R.I.” aan het kruisbeeld bevestigd. Het geheel is vastgezet op een 30 cm hoog voetstuk van metselstenen. Rondom het kruis staan drie mooi gesnoeide lindebomen. Door de fa. Sillen en Co te Swalmen werd het 90 cm grote corpus vervaardigd; het geld hiervoor werd door de inwoners van Lerop bij elkaar gebracht.
Dit nieuwe kruis diende ter vervanging van het oude kruis, dat hier in 1917 werd geplaatst en oorspronkelijk langs de Leropperweg stond. Daar het oude kruishout aan vervanging toe was en men bovendien diefstal van het mooie houten corpus vreesde, besloot de Put Lerop een geheel nieuw kruisbeeld te plaatsen. Het oude corpus werd na restauratie door de heren Lommen en Djzuwarski uit St.Odiliënberg opgehangen in de Leropperhof, het gemeenschapshuis van Lerop. Het "Kruuts in 't Veldj", zoals de mensen van Lerop zeggen stond op grond van de fam.Hilkens, thans van de familie Jos Hermans.   Begin 2013 werd op brute wijze de bronzen corpus van het kruis gebroken en, op een arm na,  meegenomen. Door de Put Lerop, is er medio 20132, een ander houten kruis met corpus aangebracht.
Rijdt u door, richting St.Odiliënberg, vindt u op de afslag Wiedestraat dit 1,85 m hoge houten kruis. Het corpus is van metaal en is 37 cm hoog. Wanneer dit kruisbeeld werd geplaatst heeft men niet meer kunnen achterhalen; wel is het zeker het oudste wegkruis van Lerop. Het staat nl. aangegeven op een stafkaart van 1843. Ook de Kuiper vermeldt het op zijn gemeentekaart van St.Odiliënberg van 1869. Daar in tijden van droogte vaak bij dit kruis om regen werd gebeden, noemde men dat vroeger het regenkruis.
KRUISBEELD AAN LEROPPERWEG-WIEDESTRAAT
Ook werd het 50 a 60 jaar geleden jaarlijks door de laatste van de drie kruisprocessies vanuit St. Odiliënberg bezocht. Men trok dan vanaf de kerk naar "Overen", vandaar over een inmiddels verdwenen veld-weg, die liep tussen de huidige Leropperweg en de Roer, naar dit kruisbeeld. De terugweg ging dan over de gewone Leropperweg. In deze tijd zou het ondenkbaar, maar ook onmogelijk zijn dat enkele honderden mensen 's morgens in alle vroegte gaan lopen om een kruisbeeld te bezoeken. Rondom het kruisbeeld staan drie mooi gesnoeide lindebomen. Om het geheel is een staketsel aangebracht.  Zowel na de oorlog als in 1982 werd het kruisbeeld opgeknapt door de "Put Lerop". 
Meer hierover kan men lezen in het artikel "Slagveld tussen Maas en Roer", van Jan v.d. Steen in het H.V.R.-jaarboek van 1971. Het kruisbeeld stond tussen twee rododendrons en twee lindebomen. Dit alles is weer omgeven door een ligusterhaag. Helaas ontkwam ook dit monumentje niet aan vandalisme In 2008 verdween de corpus en werd het kruis zwaar beschadigd. De familie Wolters liet het repareren en werd er een andere corpus op aangebracht. De aanplant werd eveneens vernieuwd. Op de 1.15 m hoge voet onder het kruisbeeld is de volgende tekst aangebracht:                         "Wees gegroet                              O Kruis                        Onze enige hulp                          Ter dankbare                        herinnering aan                         Gods zichtbare                           bescherming                             in bange                         oorlogsdagen"
De familie D'Alcantara was destijds eigenaar van de hoeve Overen. Het kapelletje is gemaakt van veldbrandstenen en is 2.70 m hoog en 1.40 m breed. Aan de voorkant was een steen aangebracht met het volgende opschrift:                           Fernand                             Isabel                             Maria                        Alexander                             1857                       D'Alcantara I
DANKKRUIS BIJ OVEREN Verder richting Sint Odiliënberg, bij de splitsing van de Leropperweg bij huize "Overen" (links gaat men naar Linne) staat dit 1.70 m hoge stenen kruisbeeld met een metalen corpus van 58 cm hoogte. Uit dankbaarheid voor Gods hulp in de verschrikkelijke oorlogsdagen van begin 1945 werd dit kruisbeeld in 1946 geplaatst door Willem Wolters, de pachter van hoeve "Overen". Deze omgeving was begin 1945 wekenlang niemandsland tussen de Duitse en Engelse linies.
In het begin van deze eeuw werd het land-goed eigendom van de fam.Berger uit Den Haag. Deze plaatsten in 1943 een nieuw Mariabeeld in het kapelletje. Dit beeld, dat 80 cm hoog was, werd gemaakt door de bekende kunstenaar Charles Vos. De plechtige inzegening werd verricht door Pater van Well van het retraitehuis Manresa te Venlo. Na de oorlog werd het kapelletje gerestaureerd en de zwaar beschadigde steen vervangen door een andere steen met een nieuw opschrift nl.                                                                     Louis M. Berger                                                                      x  26-11-1916                                                                      +    8- 3- 1941                                                                   Bernard M. Berger                                                                       x    14-6-1919                                                                      +    26-3-1944 Dit zijn twee zonen van de familie Berger die in de oorlog als marineofficier gesneuveld zijn. Daar het beeld op 17-4-1978 werd gestolen en nooit meer teruggevonden werd, staat er nu slechts een Maria-afbeelding op een plaat in het zwaar vervallen kapelletje. Eerdere pogingen tot herstel werden steeds te niet gedaan. Bij het bestuur van Put Lerop staat de restauratie nog steeds op het verlanglijstje.
MARIAKAPEL IN BOS BIJ "OVEREN" Dit kapelletje kan men vinden in het bosje achter "Overen" langs de Berkenallee. Dit is de weg via "Overen" naar Linne. In 1848 trok door deze streek een bende al rovend en plunderend vanuit Duitsland naar het zuiden. Een jaar of zeven later gebeurde hetzelfde, maar nu in omgekeerde richting. De bevolking was nu echter gewaarschuwd voor de Kozakken, zoals de bende genoemd werd, en veel waardevolle dingen werden verborgen. De kerkschatten van St.Odiliënberg werden gered door ze te begraven in een bos bij  "Overen".`Enkele jaren later werd op deze plaats een Mariakapelletje gebouwd. Dit verhaal is van generatie op generatie doorgegeven bij een familie in Herkenbosch. Feit is in ieder geval dat het bewuste kapelletje in 1857 is gebouwd door de freule D'Alcantara.
DANKKRUIS BIJ MORTELSHOF  Gaat u nu richting Linne, vindt u bij  de kruising van de oude Gulickerweg en de weg tussen de Rosberg en "Mortelshof" dit grote kruisbeeld. Aanvankelijk stond  het, evenals "Mortelshof", in de gemeente Linne, maar door een grenscorrectie bij de aanleg van de A73 praten we nu over de gemeente Sint Odiliënberg, dus over Lerop en hoort het nu, evenals "Mortelshof"  officieel bij de parochie Sint Odiliënberg.
Het ruim 3 m hoge stenen kruis (de voet meet 1.20 m, het kruis zelf 1.90 m) werd in 1918 geplaatst door de fam.Slangen van "Mortelshof". Tegen het kruis hangt een stenen corpus van 1 m hoogte. Op de voet staat het volgende opschrift: “1918  H. Slangen-Tasset”. Rondom het kruis staan drie lindebomen. Mevr. Slangen-Tasset, die van Belgische af-komst was, beloofde, toen haar broer tijdens de eerste wereldoorlog op 14-7-1916 te Hasselt door de Duitsers werd gefusilleerd, een kruisbeeld te plaatsen als haar twee neven die in het Belgische leger waren de oorlog zouden overleven. Haar broer Jaak Tasset werd op 15-4-1916 door de Duitsers gegrepen, nadat hij herhaaldelijk inlichtingen voor de geallieerden over de Nederlandse grens had weten te smokkelen. Toen de beide neven de oorlog overleefden en men bovendien de hypotheek die op de hoeve rustte had afbetaald, werd in de herfst van 1918 het kruis ingezegend door pastoor Ruiten van St.Odiliënberg. Het kruisbeeld, dat vervaardigd werd door steenhouwer Stienon te Roermond, staat op grond die bij "Mortelshof"  hoort.
MARIAKAPELLETJE BIJ MORTELSHOF Enkele honderden meters verwijderd van de oude gemeentegrens tussen Sint Odiliënberg en Linne, vinden we dit kapelletje. Uit dankbaarheid, daar alle bewoners van "Mortelshof" ondanks het feit dat de hoeve geheel verwoest werd de oorlog hadden overleefd, liet de fam. Slangen in 1954 dit kleine Mariakapelletje bouwen. Hiermee loste de familie een belofte in, die mevr. Slangen-Tasset gedaan had, toen men begin 1945 weer eens naar de schuilkelder moest vluchten voor granaatvuur. Het ruim 2 m hoge en 1.45 m brede gebouwtje staat aan de westkant van de hoeve, in de schaduw van de prachtige laan, waarin kastanjebomen staan met een omtrek van ruim 4 m.  Het Mariabeeldje, dat door kennissen werd meegebracht uit Fatima, staat in een nis. Onder het 85 cm hoge beeldje is de volgende tekst te lezen:   “O.L. Vrouw van Fatima bid voor ons”. Een kennis van de fam. Slangen, pastoor Wolfs uit Oirsbeek, zegende het kapelletje in mei 1954 in.
Kruisen/kapellen Put Lerop